Trądzik - przyczyny powstawania

Witam Kochani!

Dzisiaj porozwodzę się trochę na temat etiopatogenezy trądziku.

Przyczyn powstawania trądziku jest naprawdę wiele: łojotok, zaburzenia rogowacenia naskórka, aktywność hormonów płciowych, zakażenia bakteryjne, leki, kosmetyki, niedostateczna higiena, nieprawidłowa pielęgnacja.

1. Łojotok

Łój wydzielany przez gruczoły łojowe stanowi istotną rolę dla skóry człowieka. Tworzy barierę ochronną, antybakteryjną i przeciwgrzybiczą. Substancja obecna w wydzielinie mieszka włosowego odpowiada za natłuszczanie włosa. Gruczoł łojowy połączony z włosem wydziela łój, który wypływa na zewnątrz wzdłuż kanału włosowego. Najwięcej gruczołów łojowych znajduje się na tułowiu, klatce piersiowej, w centralnych partiach twarzy; a najmniej na przedramionach i kończynach dolnych.

Na wydzielanie łoju mają wpływ różne czynniki. Uzależnione jest od wieku, płci (większe u mężczyzn), cyklu miesiączkowego (zwiększa się podczas drugiej części cyklu). Zależy również od temp. Otoczenia (wzrost temp. o 1°C = zwiększenie wydzielania łoju o 10%).

Kwas linolowy jest jednym ze składników łoju. Warunkuje prawidłowy rozwój i przyleganie korneocytów. U ludzi dotkniętych trądzikiem dochodzi do zmniejszenia względnej zawartości kwasu linolowego w łoju. Prowadzi to do nieprawidłowej keratynizacji przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych  i ujść mieszków włosowych. Ewakuacja łoju  staje się coraz bardziej  utrudniona, co sprawia, że przewody gruczołów są poszerzone (potocznie nazywamy to rozszerzonymi porami).

Powstają mikrozaskórniki, a w miarę poszerzania się przewodów wyprowadzających – zaskórniki zamknięte. W wyniku utleniania tłuszczów zawartych w łoju powstają zaskórniki otwarte.

2. Hormony płciowe

Ilość wydzielanego łoju regulowana jest przede wszystkim hormonalnie. Stymulacja przysadkowa rozpoczyna się w okresie dojrzewania płciowego i można ją uregulować sztucznie przez antagonistów dihydrotestosteron (DHT). Estrogeny hamują wydzielanie łoju, progesteron zwiększa (można zaobserwować w ciąży,  w 2 fazie cyklu miesiączkowego lub przy zaburzeniach hormonalnych).

Istotny jest nie tylko poziom androgenów w surowicy czy tkance docelowej, ale także osobniczo zróżnicowana odpowiedź mieszków włosowych oraz gruczołów łojowych na ich działanie. Wzrost ich wydzielania w okresie pokwitania powoduje powiększenie i wzmożone wydzielanie gruczołów. Największe znaczenie ma testosteron oraz jego aktywny metabolit powstający pod wpływem 5-alfa-reduktazy – dihydrotestosteron (DHT). Receptory dla androgenów znajdują się w obrębie gruczołów łojowych, mieszkach włosowych oraz w skórze.

3. Bakterie Propionibacterium acnes

Gram- dodatnie bakterie beztlenowe z rodzaju Propionibacterium, występujące w fizjologicznej florze skóry, mogą zapoczątkować procesy zapalne w trądziku. Łój wypełniający zaskórniki stanowi dla bakterii P. acnes idealną pożywkę i stwarza warunki do namnażania. Bakterie uwalniają enzymy hydrolityczne (lipazy, proteazy, hialuronidazy) rozkładające obojętne tłuszcze łoju na mniejsze cząstki (wolne kwasy tłuszczowe). Właśnie te kwasy tłuszczowe powodują powstawanie stanów zapalnych. Wzrasta liczba zakażonych komórek i wydzieliny, co wywołuje nacisk na ścianki mieszka włosowego zablokowanego czopem rogowym. W pewnym momencie ścianki nie wytrzymują nacisku, pękają,  a treść rozlewa się na otaczającą tkankę. Prowadzi to do ostrego stanu zapalnego.

4. Dieta

Jak zapewne już o tym słyszeliście, nie ma prawidłowych badań naukowych, które wskazywałyby na to, że któreś składniki pożywienia mogą wywoływać lub nasilać zmiany trądzikowe.  Ale zapewne niejeden z Was zauważył, że np. po zjedzeniu słodyczy, świątecznym obżarstwie, fastfoodzie, czy nocnej imprezie z alkoholem trądzik się nasilił. Zazwyczaj zmiany takie nasilają się po ok. 3 dniach od popełnionej chwili przyjemności. Jest to jednak cecha bardzo indywidualna.

Nieodpowiednia dieta jednak nie jest tylko przyczyną pogorszenia stanu cery. Skóra jest organem, który w widoczny sposób manifestuje, że z organizmem dzieje się coś niedobrego, że zachwiano jego równowagę. Złe odżywianie powoduje również inne dolegliwości wewnątrz organizmu.

5. Trądzik dorosłych

W ostatnich latach coraz częściej występuje trądzik u dorosłych ludzi. Jedną z przyczyn są androgeny (testosteron). Około 40. roku życia produkcja estrogenów u kobiet maleje i zostaje zachwiana równowaga między hormonami. Jedną z hipotez powstawania trądziku dorosłych jest też wcześnie rozpoczęta antykoncepcja hormonalna (niestety brak badań naukowych).

6. Czynniki genetyczne

7. Stres – produkowane hormony przez nadnercza powodują pośrednio zwiększoną produkcję łoju.

8. Suche powietrze, klimatyzacja - przesuszają skórę, powodując zwiększone wydzielanie łoju (skóra "broni się").

9. Kosmetyki komedogenne, „ciężkie” tłuste kremy, podkłady; kosmetyki o niewłaściwym pH (zasadowe mydła itp.), silnie odtłuszczające (alkohol).

No i na dzisiaj to tyle. Przebrnęliśmy przez teorię. Mam nadzieję, że chociaż garstka zainteresowanych tematem to przeczytała. Wszystko co do tej pory napisałam nie jest wyssane z palca, a podparte naukową literaturą.

Zajrzyjcie także do wcześniejszego wpisu wprowadzającego w temat.

Następny post będzie już bardziej ciekawy. Napiszę trochę o prawidłowej pielęgnacji cery trądzikowej i tłustej i podstawowych błędach popełnianych przez wiele osób.